کد مطلب:46417 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:2

گنجینه پرسمان » قرآن

اعراف به معنا? بلنديها ومرتفعات، مأخ0وذ است از عرف الفرس (يال اسب) و عرف الديك (تاج خروس). «و بينهما حجاب و علي الاعراف رجال يعرفون كلاّ بسيماهم... و نادي اصحاب الاعراف رجالا يعرفونهم بسيماهم...» (اعراف:46/49) بين بهشتيان و دوزخيان حائلي است و بر آن باروها و مرتفعات مردانيند كه هر كس را به قيافه و سيما ميشناسند (تا آخر آيات) در اين آيه سه امر مورد بررسي است: 1ـ اعراف چيست؟ 2ـ مردان شناسا كيانند؟ 3ـ كساني كه مورد شناسائي قرار ميگيرند كيستند؟

در مورد اول آنچه از ظاهر «الاعراف» برميآيد مرتفعاتي است كه بر باروي حجاب (حائل) قرار دارند، زيرا الف و لام بدون سبق ذكر به جاي ضمير آورده ميشود چنانكه گفته شود: «و علي اعرافه». در مورد دوم آنچه كه از «رجال» استفاده ميشود اينكه آنها از جنس ملك نيستند زيرا به ملك رجل گفته نشود بلكه بايستي مرداني ممتاز چون انبيا و اوصياي آنها باشند چنانكه روايات متعدده از اهل بيت عصمت(عليهم السلام) آن مردان شناسا را چنين تفسير كرده اند. از امام صادق (ع) آمده كه فرمود: اعراف مرتفعاتي است بين بهشت و دوزخ كه هر پيغمبر يا خليفه پيغمبري در كنار گنهكاران زمان خويش ايستاده اند چنانكه فرماندهان سپاه در كنار سربازان ضعيف بايستند. هلقام گويد: از امام باقر (ع) معني (و علي الاعراف رجال...) پرسيدم فرمود: مگر در ميان شما و طايفه شما كساني نيستند كه نيكان قبيله را از بدانشان تشخيص ميدهند؟ گفتم: آري. فرمود: ما همان مرداني هستيم كه هر كس را به چهره و قيافه اش ميشناسيم. سلمان گويد: من بيش از ده بار از پيغمبر(ص) شنيدم كه به علي(ع) ميفرمود: اي علي ! تو و اوصياي پس از تو شناسايان ميان بهشت و دوزخيد كه به بهشت نرود جز آنكس كه شما را (به امامت) بشناسد و شما او را (به مسلماني) بشناسيد، و به دوزخ نرود جز آنكس كه شما را رد كند و شما او را مردود شماريد. (بحار:8/336) و در مورد سوم آنچه از دو بخش از آيات مزبوره: (لم يدخلوها و هم يطمعون)و (و نادي اصحاب الاعراف...ادخلوا الجنة)استفاده ميشود كسانيند كه معاند حق نبوده ولي قاصرند و يا از حيث عمل كمبودهائي دارند و به پشتيباني رهبران و شفاعت شافعان نيازمندند. كساني كه هنوز به بهشت نرفته و چشم طمع و اميد بدان دارند. (لم يدخلوها و هم يطمعون) و كساني كه مردان شناسا (اصحاب الاعراف) بدانها به ديد دوستي مينگرند چنانكه آنان خطاب به مستكبران گويند: شما بوديد كه (اقسمتم) سوگند ياد ميكرديد اينان مشمول رحمت خدا نشوند؟! سپس رو به مستضعفان كنند و گويند: (ادخلوا الجنة...) به بهشت درآئيد كه از اين پس شما را بيم و اندوهي نباشد. رواياتي كه در اين باره آمده نيز گوياي همين اند. زراره گويد: از امام باقر (ع) درباره مستضعفين سؤال نمودم حضرت چند گروه را برشمرد و از جمله اعرافيان را نام برد. حارث گويد: به امام صادق (ع) عرض كردم: آيا بين ايمان و كفر واسطه و منزلتي وجود دارد؟ حضرت چند گروه را نام برد از جمله فرمود: اهل اين آيه (و علي الاعراف رجال) كه اينان نيز بين كفر و اسلامند. در حديثي از امام باقر (ع) در تفسير اين آيه آمده كه فرمود: در آنجا هر مؤمن گنهكاري را كه ما او را شفاعت كنيم نجات يابد و هر آنكس كه مشمول شفاعت ما نگردد از آنجا سرازير دوزخ گردد . و در حديثي از امام صادق (ع) آمده كه اصحاب اعراف كسانيندكه حسنات وسيئاتشان برابر باشد.(بحار:72/164 و 8/355)